ĐIỂM MỚI LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG LUẬT TỔ CHỨC TÒA ÁN NHÂN DÂN 2025

Luật Tổ chức Toà án Nhân dân 2024 

Luật sửa đổi Luật Tổ chức Toà án Nhân dân 2025

1. Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2025 có một số điều chỉnh tăng thẩm quyền của Tòa án, bao gồm:

• Thành lập Tòa án nhân dân khu vực:

Luật mới sẽ bỏ Tòa án nhân dân cấp huyện và thay thế bằng Tòa án nhân dân khu vực, mở rộng phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ. 

• Thành lập Tòa chuyên trách:

Đề xuất thành lập Tòa chuyên trách về Phá sản và Sở hữu trí tuệ tại một số Tòa án nhân dân khu vực, đặc biệt ở các thành phố lớn. 

• Tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao:

Luật sửa đổi cho phép tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lên tối đa 27 người, nhằm nâng cao năng lực xét xử và đưa ra các phán quyết. 

• Quy định về thẩm phán TAND tối cao:

Luật bổ sung quy định về việc xem xét bổ nhiệm các Thẩm phán có kinh nghiệm từ các vụ chuyên môn nghiệp vụ của TAND Tối cao, đảm bảo chất lượng đội ngũ Thẩm phán. 

• Điều chỉnh thẩm quyền của Tòa án nhân dân các cấp:

Luật sửa đổi sẽ điều chỉnh thẩm quyền của các cấp Tòa án, đặc biệt là Tòa án nhân dân khu vực, để phù hợp với mô hình tổ chức mới. 

• Nâng cao chất lượng xét xử:

Việc thành lập các tòa chuyên trách và tăng số lượng thành viên Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng xét xử, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyên sâu như phá sản và sở hữu trí tuệ. 

2. Sắp xếp lại hệ thống Tòa án theo hướng tinh gọn, hiệu quả

Một trong những thay đổi quan trọng là việc tổ chức lại Tòa án nhân dân cấp huyện, nhất là tại những địa bàn có quy mô dân số nhỏ hoặc điều kiện kinh tế - xã hội đặc thù. Thay vì duy trì mỗi huyện có một Tòa án, luật cho phép hình thành Tòa án nhân dân khu vực trên cơ sở sáp nhập nhiều Tòa án cấp huyện liền kề.

Ý nghĩa:

• Giảm bớt đầu mối, tinh giản biên chế, tiết kiệm ngân sách.
• Tập trung đội ngũ Thẩm phán có năng lực, tránh tình trạng “thiếu người làm, thừa người ngồi”.
• Giảm nguy cơ “cục bộ địa phương” và nâng cao tính khách quan trong xét xử.

Ví dụ: Một tỉnh có 6 huyện, dân số mỗi huyện ít, thay vì có 6 Tòa án riêng, nay có thể tổ chức thành 3 Tòa án chia làm khu vực (mỗi khu vực gồm 2 huyện cũ), từ đó tập trung nhân lực, trang thiết bị và điều kiện làm việc.

3. Bổ sung quy định về Tòa án điện tử

Lần đầu tiên, khái niệm Tòa án điện tử được luật hóa. Đây là hình thức ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động Tòa án, từ việc tiếp nhận đơn khởi kiện, quản lý hồ sơ, xét xử trực tuyến, cho tới công khai kết quả bản án trên cổng thông tin.

Ý nghĩa và tác động:

• Giảm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp khi tham gia tố tụng.
• Giúp Tòa án hoạt động minh bạch hơn thông qua việc công khai thông tin trên môi trường số.
• Tạo cơ sở để xét xử trực tuyến trong một số vụ án dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, khi các bên ở xa hoặc khó di chuyển.

Thách thức:

• Cần hạ tầng công nghệ thông tin đủ mạnh và bảo đảm an ninh mạng.
• Đòi hỏi đào tạo kỹ năng công nghệ cho Thẩm phán, Thư ký, Kiểm sát viên và Luật sư.

4. Hoàn thiện cơ chế bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Thẩm phán

Luật mới quy định cụ thể hơn về tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm Thẩm phán, đồng thời bổ sung các căn cứ miễn nhiệm, cách chức.

Những điểm mới:

• Tiêu chuẩn bổ nhiệm rõ ràng hơn: yêu cầu về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm xét xử, đạo đức nghề nghiệp.
• Bổ sung các căn cứ miễn nhiệm như vi phạm nghiêm trọng đạo đức, lợi dụng chức vụ, thiếu năng lực kéo dài.
• Tăng cường đánh giá định kỳ năng lực và uy tín của Thẩm phán.

Tác động:

Việc siết chặt tiêu chuẩn và tăng cơ chế giám sát sẽ giúp nâng cao chất lượng đội ngũ Thẩm phán, đồng thời tạo niềm tin của xã hội đối với hoạt động xét xử.

5. Tăng cường tính công khai, minh bạch trong xét xử

Luật yêu cầu mở rộng phạm vi công khai bản án, quyết định của Tòa án trên Cổng thông tin điện tử, ngoại trừ các trường hợp: bí mật nhà nước, bí mật đời tư, thuần phong mỹ tục, bảo vệ người chưa thành niên và người yếu thế.

Tác động:

• Giúp người dân, Luật sư, nhà nghiên cứu pháp luật dễ dàng tiếp cận thông tin.
• Tăng trách nhiệm của Thẩm phán khi soạn thảo bản án, vì biết rằng quyết định của mình sẽ được công khai.
• Góp phần nâng cao niềm tin vào tính công bằng, minh bạch của Tòa án.

Kết luận:

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2025 là một bước tiến lớn trong cải cách tư pháp. Các điểm mới không chỉ nhằm kiện toàn bộ máy, nâng cao chất lượng nhân sự, chất lượng xét xử, mà còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, tăng cường minh bạch và thống nhất trong xét xử. Tuy nhiên, để luật đi vào cuộc sống, cần sự quyết tâm của cả hệ thống Tòa án, sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp khác, cùng với đầu tư thích đáng về cơ sở vật chất, nhân lực và hạ tầng công nghệ.

Thông tin có trong bài viết này mang tính chất chung và chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin về quy định pháp luật. DB Legal sẽ không chịu trách nhiệm cho bất kỳ việc sử dụng hoặc áp dụng thông tin cho bất kỳ mục đích kinh doanh nào. Để có tư vấn pháp lý chuyên sâu, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi.

For more information: 

📞: +84 357 466 579

📧: contact@dblegal.vn

🌐Facebook:  DB Legal Vietnamese Fanpage or DB Legal English Fanpage 

🐦X(Twitter)

💼Linkedin

🎬Youtube